ထူးျမတ္တဲ့ လ၀ါဆို

ျမန္မာလ ဆယ့္ႏွစ္လ ႐ွိသည့္အနက္ ၀ါဆိုလသည္ စတုတၳေျမာက္လျဖစ္သည္။ ရက္ေပါင္း ၃၀ရွိေသာ ရက္စုံလၿဖစ္သည္၊ ၀ါထပ္ေသာယၡဳႏွစ္တြင္ပထမ၀ါဆုိ၊ဒုတိယ၀ါဆုိဟုႏွစ္မ်ိဳးေခၚဆုိ၍ရေသာလမ်ိဳးၿဖစ္သည္။ ၀ါဆိုလသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေႏြရာသီႏွင့္မုတ္သံုရာသီ ကာလအပိုင္းအျခားတြင္ျဖစ္ၿပီး၊ အဂၤလိပ္လ ဇြန္၊
ဇူလိုင္လအတြင္းတြင္ က်ေရာက္လွ်က္႐ွိသည္။ 


၀ါဆိုလ၏ဆိုလိိုရင္းမွာ ၀ါ သည္ေနထိုင္ျခင္း ၊ ဆိုသည္ ရြတ္ဆိုျခင္းဟု အနက္ဖြင့္ဆိိုၾကသည္။ မိုးတြင္းသံုးလပတ္လံုး ရဟန္းေတာ္မ်ားသီတင္းသံုးရာေက်ာင္း၌ ေနထိုင္ပါ မည္ဟုအဆိုျပဳေသာလကို ၀ါဆိုလဟုေခၚဆိုသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ၀ါဆိုလကိုပုဂံေခတ္ဦးတြင္ မယ္တာ ဟုေရးသားအသံုးျပဳ
ခဲ့ၾကသည္။မယ္တာဟူေသာစကားလံုး၏အဓိပၸါယ္မွာ မယ္ သည္လယ္ယာ ၊ မိုး ၊ ေျမ ကိုကိုယ္စားျပဳၿပီး ၊
တာ ဆိုသည္မွာတိုင္းတာျခင္းဟု အနက္ဖြင့္ဆိုသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လယ္ယာမိုးေျမကိုတိုင္းတာေသာလ
ဟုလည္းဆိုႏိုင္ပါသည္။ၿမန္မာစာေပ တို႔တြင္၀ါဆုိလကို ေႏြတာလ ဟုလဲေခၚဆုိၾကသည္။
၀ါဆိုလၿပည္႔ေန႔သည္ ေႏြကာလ၏ အဆုံးအဖ်ားကို ေရာက္ေသာကာလၿဖစ္၍ ေႏြတာလဟုေခၚဆုိသည္
ဟု မွတ္သားရဘူးပါသည္။ပုဂံေခတ္ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ မယ္တာ မွ ေႏြတာလဟု ေျပာင္းလဲေခၚဆိုခဲ့ၾကသည္။

မင္းၾကီး စြာေဆာ္ကဲလက္ထက္ မိဖုရားဖြားေစာ၏အလွဴေတာ္ေက်ာက္စာတြင္

 { ဘုရားၿမတ္မြန္၊ နိွဗၺာန္လြန္ၿပီး၊ သာသနာႏွစ္၁၉၄၂ ၊ သကၠရာဇ္၇၆၀ ၊ေႏြတာလဆန္း } 

ဟူ၍ေရးသားထားေသာေၾကာင္႔ ေႏြတာလဟူေသာအသုံးအႏႈံးသည္ ။ ပုဂံေခတ္မွစတင္သုံးစြဲလာေသာ 

အသုံးၿဖစ္ေၾကာင္း မွန္းဆႏိုင္ပါသည္ ။ဤ၀ါဆိုလသည္ေႏြတာလဟူေသာ အမည္အၿပင္ ၊ မလြယ္တာလ၊ ၿမြတ္တာလ ၊ ႏြယ္တာလ ၊ နတ္ေရွာင္လဟူ၍ ေခၚေ၀ၚတတ္ၾကပါ ေသးတယ္ ။  

နတ္ေရွာင္လဆိုတာကေတာ႔ အသူရာနတ္မင္း  က သူ႔သမီး သုဇာတာကို သိၾကားမင္းခိုးသြားသၿဖင္႔ သိၾကားကို အၿငိဳးထားၿပီး ပုန္းညက္ပန္းေတြပြင္႔ တိုင္း သိၾကားမင္းနဲ႔စစ္တိုက္ရာ ရႈံးသၿဖင္႔ထြက္ေၿပးရေသာလၿဖစ္ေသာေၾကာင္႔ (ဒါမွမဟုတ္) သိၾကားမင္းရဲ႕ အႏၱရာယ္ကို ေရွာင္ရွားရာလ ၿဖစ္ေသာေၾကာင္႔ နတ္ေရွာင္လဟုလဲေခၚဆိုေၾကာင္း ေပါရာဏ ေရွးစကားတုိ႔ကိုမွတ္သားဘူးပါသည္ ။ 

{ဂ်ိဳး ဂ်ိဳမ့္ ညံမာန္တင္းကာပ၊ အသူရာသိၾကားမင္းက စစ္ခင္း ခါၿပိဳင္ၾကသည္၊ ဒီလဒီရာသီ } 

  

ဟူေသာသီခ်င္းစာသားေလးက ဒီနတ္ေရွာင္လကို ရည္ရြယ္ေရးသား ထားတာၿဖစ္ပါတယ္ ။ 

၀ါဆို လ၏ ေယဘုယေနထြက္ ခ်ိန္မွာ နံနက္ ၄ နာရီ ၄၈ မိနစ္ျဖစ္ၿပီး၊ ေန၀င္ခ်ိန္မွာ ညေန ၇ နာရီ ၁၂ မိနစ္ျဖစ္သည္။၁၂လရာသီအနက္၀ါဆုိလသည္ ေန ့တာအရွည္ဆံုးလျဖစ္သည္။၀ါဆိုလကိုကိုယ္စားျပဳေသာ

ရာသီမွာ ျမန္မာအေခၚ ကရကဋ္ ၊ ပါဠိ အေခၚအားျဖင့္ ကကၠဋ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာအေခၚ၀ါဆိုလကို ဥေရာပတိုက္တြင္ရာသီအားျဖင့္ ကင္ဆာ (Cancer) ဟုေခၚသည္။ ကိုယ္စားျပဳေသာရုပ္ပံုမွာ ပုဇြန္လံုး သို႔မဟုတ္ ကဏာန္းေကာင္ ျဖစ္သည္။ ႐ုပ္ပံုအားျဖင့္ပုဇြန္လံုးႏွင့္ ရာသီအားျဖင့္ Cancer ဟူေသာအမည္သည္ ဆက္စပ္ေနသည္။ ပုဇြန္လံုးသည္ေျခေထာက္မ်ားစြာျဖင့္ ေနရာမ်ိဳးစံုသြားသကဲ့သို႔ Cancerေခၚသည့္ေရာဂါသည္လည္းျဖစ္သည့္ေနရာတြင္မကအျခားေနရာမ်ားသို႔ကူးစက္ ေစသည့္အဓိပၸါယ္ကို

ေဖၚညႊန္းျခင္းျဖစ္ပါသည္။ 

၀ါဆိုလျပည့္ေန႔ (ဓမၼစၾကာအခါေတာ္ေန႔)

၀ါဆိုလျပည့္ေန႔သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အေပါင္းတို႔၏ ထူးျခားမြန္ျမတ္သည့္ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္တစ္ခု ျဖစ္ရျခင္းမွာ သံုးေလာကထြဋ္ထား ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား၏ ဘ၀ျဖစ္ေတာ္စဥ္၌ ထူးျခားမြန္ျမတ္ၿပီး မဂၤလာအထပ္ထပ္ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ေန႔တစ္ေန႔ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။


မဟာသကၠရာဇ္ ၆၇ ခုႏွစ္ ၀ါဆိုလျပည့္ ၾကာသပေတးေန႔ မိုးေသာက္ယံအခ်ိန္တြင္ သုေဒၶါဒနမင္းႀကီး၏ မိဖုရားေခါင္ သီရိမဟာမာယာေဒ၀ီသည္ ၎၏ ၀မ္းၾကာတိုက္အတြင္း ဆင္ျဖဴေတာ္ျမတ္သည္ လက္ရာရစ္လွည့္ၿပီး လက္ယာနံပါးမွ ၀င္ေရာက္သည္ဟု အိပ္မက္ျမင္မက္ေတာ္ မူပါသည္။ ဤသည္ကား အေလာင္းေတာ္ သိဒၶတၳ ပဋိသေႏၶ ယူေတာ္မူျခင္း ျဖစ္ပါသည္။


မဟာသကၠရာဇ္ ၉၆ ခုႏွစ္ ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔တြင္ အေလာင္းေတာ္သည္ ျမင္းေလးစီးကေသာ ရထားျဖင့္ ဥယ်ာဥ္ေတာ္သို႔ ထြက္ေတာ္မူခဲ့ရာ သူအိုတစ္ဦးကို ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရ၏။ တစ္ေန႔တြင္ မိမိလည္း ထိုသို႔အိုရမည္ဟု ဆင္ျခင္ေတာ္မူသည္။ ေနာက္အႀကိမ္မ်ား၌လည္း သူနာ၊ သူေသတို႔ကို ျမင္ေတြ႔မိျပန္ေသာအခါ မိမိလည္း ထိုသို႔ နာရ၊ ေသရဦးမည္ဟု စဥ္းစားဆင္ျခင္မိေလသည္။ ေနာက္ဆံုးတစ္ႀကိမ္၌ကား ရဟန္းတစ္ပါးကို ျမင္ေတြ႔ေတာ္မူရာမွ ရဟန္း၏ အက်င့္သီလသည္ သတၱ၀ါတို႔အက်ိဳးကို ျဖစ္ထြန္းေစပံုႏွင့္ ဘ၀မွ လြတ္ေျမာက္ႏိုင္ပံုတို႔ကို ဆင္ျခင္မိသျဖင့္ မိမိလည္း ရဟန္းျပဳမည္ဟု ဓိ႒ာန္ေတာ္မူပါသည္။


မဟာသကၠရာဇ္ ၉၇ ခုႏွစ္၊ ၀ါဆိုလျပည့္ တနလၤာေန႔ ညဥ့္သန္းေခါင္ယံအခ်ိန္တြင္ ဆႏၵအမတ္ကိုေခၚ၍ က႑ကျမင္းေတာ္ျဖင့္ ေတာထြက္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ အေနာ္မာျမစ္ကမ္းသို႔ ေရာက္ေသာအခါ တစ္ကုိယ္တည္း က်င့္ႀကံအားထုတ္ရန္ ရည္သန္၍ အ၀တ္တန္ဆာမ်ားႏွင့္ က႑ကျမင္းကို ဆႏၵအမတ္အား လႊဲအပ္ကာ ေနျပည္ေတာ္သို႔ ျပန္လႊတ္ေတာ္မူပါသည္။

မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၉ ခုႏွစ္ ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔ ညခ်မ္းအခ်ိန္အခါတြင္ သာ၀တၳိျပည္၊ က႑မည္ေသာ သရက္ျဖဴပင္အနီး၌ ရတနာစႀကႍကို ဖန္ဆင္း၍ ႏွစ္ဆယ့္ေလးယူဇနာရွိေသာ လူပရိသတ္ႏွင့္တကြ နတ္ျဗဟၼာတို႔အား ေရအစံု မီးအစံု တန္ခိုးျပာဋိဟာ ျပေတာ္မူခဲ့ပါသည္။


၀ါဆိုလတြင္က်င္းပေသာပဲြေတာ္မွာ ပဥၥင္းေတာ္ခံပဲြျဖစ္သည္။ ပဥၥင္းေတာ္ခံပဲြက်င္းပရျခင္းႏွင့္ ၀ါဆုိလဟုေခၚဆိုရျခင္းမွာစပ္ဆပ္ေနပါသည္။ ၀ါဆိုလသည္မိုးရာသီျဖစ္၍ သစ္ပင္ျမက္ခင္းတိို႔ စိမ္းလန္းစိုျပည္စြာေပါက္ေရာက္သည္။ ဘုရားရွင္လက္ထက္ကရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား ၀ါဆိုလတြင္ေဒသစာရီႀကြခ်ီၾကရာ၌ လူတို႔စိုက္ပ်ိဳးထားေသာ သစ္ပင္ပန္းမန္တို႔ပ်က္စီးျခင္းသို႔ေရာက္ရ၏။ လူတို႔ကလည္း မိုးတြင္း၌ရဟန္းသံဃာတို႔ခရီးသြားၾကရာတြင္ စိမ္းဆိုေသာျမက္ခင္းတို႔ကိုနင္း၍ ပိုးမႊားသတၱ၀ါတို႔ကို ေသေက်ျခင္း သို႔ေရာက္ရွိေစသည္ဟု ျပစ္တင္ေ၀ဖန္ၾကသည္။ ထိုေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရား ၾကားသိေတာ္မူသည္တြင္ ရဟန္းတို႔အား စည္းေ၀းေစၿပီး  "ရဟန္းတို႔ ၀ါတြင္း

သံုးလပတ္လံုး ၀ါဆိုျခင္းကို ငါဘုရား ပညတ္ေတာ္မူ၏" ဟု မိန္႔ေတာ္မူသည္။


ထိုမွစ၍ ၀ါဆိုလျပည့္ေက်ာ္ ၁ ရက္ေန႔တြင္ သံဃာေတာ္မ်ားသည္ မိမိတို႔သီတင္းသံုးမည့္ေက်ာင္း၌ ျမတ္စြာဘုရား၏ ေရွ႕ေတာ္ေမွာက္၀ယ္ "ဣမသၼႎ ၀ိဟာေရ ဣမံေတမာသိ၀ႆံ ဥေပမိ" ဤေက်ာင္းတြင္ မိုးသံုးလပတ္လံုး ဆည္းကပ္ပါမည္ဟု ရြတ္ဆို၀ါကပ္ၾကရသည္။ ရဟန္းေတာ္တို႔သည္ မိမိတို႔ သီတင္းသံုးေနထုိင္ရာ ေက်ာင္းတိုက္အတြင္းမွ အရပ္တစ္ပါးသို႔ ညဥ့္အိပ္ညဥ့္ေန ခရီးထြက္ခြာျခင္း မျပဳရဘဲ ၀ါဆိုလျပည့္ေက်ာ္ ၁ ရက္ေန႔မွ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔အထိ ၀ါဆို၀ါကပ္ေတာ္ မူၾကရေလသည္။


ထိုကဲ့သို႔ သံဃာေတာ္အရွင္သူျမတ္မ်ား ၀ါတြင္းသံုးလပတ္လံုး ၀ါဆို၀ါကပ္ က်င့္သံုးေဆာက္တည္ေတာ္မူၾကသည့္ အခ်ိန္ကာလ၌ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ သူေတာ္စင္အေပါင္းတို႔ကလည္း ဥပုသ္သီတင္းေန႔တုိင္း ဥပုသ္ေဆာက္တည္ျခင္း၊ တရားနာျခင္း၊ တရားေဆြးေႏြးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ၾက၏။ ၀ါတြင္းကာလအတြင္း ထိမ္းျမားလက္ထပ္မဂၤလာ ျပဳျခင္းမ်ားကိုလည္း ေရွာင္ၾကဥ္ၾကရေလသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေတာေတာင္အင္းအိုင္ေပါမ်ားသည့္ႏိုင္ငံျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ သစ္ သီးပန္းမန္တို႔သည္လည္း ၁၂ ရာသီမျပတ္ဖူးပြင့္ေ၀ဆာေနၾကေပသည္။ ၀ါဆိုလတြင္ ပြင့္ေသာပန္းမွာ ပုန္းညက္ပန္းျဖစ္သည္။ ျမတ္ေလးပန္းသည္လည္း ၀ါဆိုလတြင္ပြင့္ေသာပန္းဟု ေရွးစာဆိုမ်ားစပ္ဆိုခဲ့သည့္ ကဗ်ာလကၤာမ်ားအရမွတ္သားႏိုင္ပါသည္။ 

မဟာအတု လမင္းၾကီးက သူ႕ရဲ႕၁၂လရာသီလြမ္းခ်င္းမွာ ဒီလိုေလးစပ္ဆုိပါတယ္

{ေရလွ်ံတဲ႔လ၀ါဆိုမွာ ၊ပုန္းညက္ ညိဳ ၊သင္းလွတယ္ေလး } တဲ႔ ။။။။

လူဦးမင္းနဲ႔ဖုိးသူေတာ္ဦးမင္းရဲ႕၁၂လရာသီဖြဲ႔မွာေတာ႔

 {ပန္းမ်ားလွစ္ ၾကဴ ၊မဥၥဴေရႊခတ္ ၊ပုန္းညက္ၾကိဳင္သင္း } လို႔ေရးဖြဲ႔ခဲ႔ပါတယ္ ။။။။

ကင္း၀န္မင္းၾကီးရဲ႕၁၂ရာသီပန္းဘြဲ႔မွာ ေတာ႔ 

{ပုန္းညက္အနန္း ၊ႏွင္းဆီးပန္းႏွင္႔ ၊စခန္းၾကိဳင္သင္း ၊ရဂုံတြင္းမွာ} လို႔စပ္ဆုိၿပီး ။။။။

အမည္မသိ ေရွးပညာရွိတဦးကေတာ႔

{နကၡတ္မိုးယံ၊ျဗဳဗၺာသာဠ္တုိ႔ ၊လတံနီလွ်က္ ၊ေရာင္ၿခည္ယွက္က ၊ပုန္း ညက္ထိန္ထိန္ ၊ ပြင္႔ခ်င္းလိမ္ခဲ႔ } 

လို႔ေရးသားစပ္ဆုိၿပီး ၀ါဆိုလမွာ ပုန္းညက္ပန္းပြင္႔ေၾကာင္းေရးသား ထားခဲ႔ၾကပါတယ္ ။ ပုန္းညက္ပင္သည္ အျမင့္ေပ ၈၀ ေက်ာ္၊ လံုးပတ္ ၁၀ ေပေက်ာ္သည္ထိႀကီးထြားႏိုင္ေသာ အပင္ေျဖာင့္သစ္ပင္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ ပုန္းညက္ပန္းမွာ အျဖဴေရာင္ျဖစ္ၿပီးႏူးညံ့ ညက္ေညာသည္။ ၀တ္ဆံမွာအ၀ါေရာင္ ျဖစ္ၿပီး အခိုင္လိုက္ပြင့္ကာေမႊးႀကိဳင္ေသာရနံ႔ရွိသည္။

မိုးသားတိမ္ကညိဳ  လြမ္းစိတ္ေတြ ပုိသထက္ပို ခ်စ္ေသာ လ၀ါဆို။

မွာျမန္မာလူမ်ိဳး ဗုဒၶဘာသာတုိ ့သည္ ၀ါဆိုလျပည့္ေန႕တြင္ သံဃာေတာ္မ်ားအား ၀ါဆုိသကၤန္း၊ ဖေယာင္းတိုင္၊ ပန္း စသည့္လွဴဖြယ္ပစၥည္းမ်ားကို ကပ္လွဴပူေဇာ္ၾကသည္။ ျမန္မာတို႕၏အယူအဆအရ ယခုဘ၀တြင္ ၀ါဆိုသကၤန္း ကပ္လွဴပူေဇာ္ခဲ့ပါက ေနာင္ျဖစ္ေလရာဘ၀ဆက္တိုင္းတြင္ အ၀တ္အစားႏွင့္ပတ္သက္၍ ပူပင္စရာမ႐ွိဟုယူဆၾကသည္။

{၀ါဆိုမည္ဆန္း၊ ၿမတ္သကၤန္း၊ လွဴဒါန္းၾကေလလွ်င္ ၊ေသာတာပန္ႏွယ္ 

                                                                        ၊ဂုဏ္ရည္ၾကြယ္ ၊   အပယ္လြတ္ကင္စင္}  

ဆို တဲ႔ကဗ်ာေလးအတိုင္း ၀ါဆုိသကၤန္းကပ္လွဴပူေဇာ္၍ အပယ္ေလးပါး လြတ္ကင္းၾကပါေစေၾကာင္း ဆုမြန္းေကာင္းေတာင္းအပ္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ ။

                                                                                                      ညခ်စ္သူ

ကိုးကား

http://hninmoemoe.blogspot.com/

http://www.cherrymyay.com/